Schriftelijke Vragen ATAD

19 mei 2019

Geacht College,

Hierbij schriftelijke vragen ex artikel 40 van het Reglement van Orde, over de ATAD.

Toelichting

De landelijke regering heeft woningcorporaties sinds 2013 een aantal belastingen (verhuurderheffing en vennootschapsbelasting) opgelegd. Van de 12 maanden aan huur gaan er hierdoor al 3 naar de Nederlandse schatkist. Nu komt daar mogelijk een nieuwe belastingverzwaring bij in de vorm van de ATAD: Anti Tax Avoidance Directive.[1]

De ATAD is vastgelegd door de Europese Unie met als doel belastingontwijking van multinationals tegen te gaan. De voorgestelde wetswijziging ‘ATAD1’ is de Nederlandse uitwerking. Het kabinet streeft naar de situatie waarbij de ATAD-richtlijn in Nederland wordt uitgevoerd zonder uitzonderingen. Andere Europese landen maken bij de implementatie van de ATAD echter wel uitzonderingen.

Wanneer geen uitzondering wordt gemaakt, worden ook woningcorporaties geraakt door de ATAD. Dit gaat voor woningcorporaties leiden tot een vermindering van de vrije kasstroom. Dit heeft als gevolg dat woningcorporaties minder kunnen investeren in betaalbaarheid, beschikbaarheid en duurzaamheid.[2]

Wanneer de ATAD wordt ingevoerd zonder uitzondering te maken voor woningcorporaties, gaan huurders een nog groter deel van hun huur aan de Nederlandse schatkist betalen.

Volgens het NIBUD zijn huurders tussen de 56 en 65 procent van hun inkomen kwijt aan huur. Tien jaar geleden lag dit gemiddeld 5 procent lager. Dit feit is een verklaring waarom bijna 40% van de huurders moeite heeft met rondkomen en niet kan sparen. Wanneer een onvoorziene omstandigheid zich voordoet, zoals hogere zorgkosten, leidt dit bij veel mensen tot een hoop (financiële) stress.[3] Sommige huurders leven al onder het bestaansminimum. Ook de RWS verhoogt voor veel huurders de huur voor 2019, bij circa 72% van de huurders wordt de huurprijs met maximaal 2,7% verhoogd.[4] In het Sociaal Huurakkoord dat Aedes en de Woonbond in december 2018 hebben gesloten, is afgesproken dat de huurprijzen van sociale huurwoningen van een corporatie gemiddeld met maximaal de inflatie mogen stijgen. Het gaat hier om de huursom.[5] De inflatie in Nederland in 2019 is gemiddeld 2,63%. Er is de mogelijkheid om bij sommige huizen de huur iets meer of minder te verhogen. Vooruitlopend op aanpassing van de regelgeving, hebben Aedes en de Woonbond laten weten dat zoveel mogelijk in de geest van het Sociaal Huurakkoord wordt gehandeld. Minister Ollongren (BZK) juicht dit toe.[7] De Woonbond wil dat de huren met gemiddeld 10% omlaag gaan. Dit kan ook door een verlaging van de woonlasten (energierekening bijvoorbeeld). Volgens de Woonbond is er vrijwel altijd voldoende aanleiding om huurverlaging aan de orde te stellen.[8]

Vragen

1. Nieuw Goes maakt zich grote zorgen om de betaalbaarheid van huurwoningen in de gemeente Goes. Deelt het College deze zorg? Zo nee, waarom deelt het College deze zorg niet?

Voor een deel van de huurders verhoogt de RWS de huur gelijk aan het maximumpercentage dat volgens het Sociaal Huurakkoord de gemiddelde maximumhuurstijging is. RWS neemt voor een deel van de huurders dus van de mogelijkheid van maximale stijging gebruik. Hoewel RWS uiteraard de taak heeft te investeren in nieuwbouw en duurzaamheid, vindt Nieuw Goes het teleurstellend dat RWS voor een groot deel van de huurders deze maximale huurverhoging doorvoert. Nieuw Goes had graag gezien dat minder huurders huurverhoging krijgen en dat de maximale huurstijging van RWS minder hoog was geweest.

2. Is het College het met Nieuw Goes eens dat deze huurverhoging van 2,7% onwenselijk is in het kader van betaalbaarheid en is het College het met Nieuw Goes eens dat deze huurverhoging teleurstellend is omdat hiermee is gekozen om voor een deel van de huurders het maximale maximaal te benutten? Zo nee, waarom is het College het hier niet mee eens?

3. Is het College bereid bij het vastleggen van de prestatieafspraken voor 2020 RWS nadrukkelijk te verzoeken alle mogelijkheden te verkennen om een groter deel (dus > 28%) van de huurders dan in 2019 géén huurverhoging op te leggen en om voor een lagere maximale huurverhoging (dus < 2,7%) dan in 2019 te kiezen? Zo nee, waarom is het College niet bereid zich hier voor in te spannen?

Sommige gemeenten in Nederland hebben in een brief, vaak samen met huurdersraden en woningcorporaties, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verzocht bij de implementatie van de ATAD1 ontheffing te verlenen aan woningcorporaties ten dienste van het publiek belang.[9] Het publiek belang slaat in deze op betaalbaarheid, beschikbaarheid en duurzaamheid van sociale huurwoningen. Nieuw Goes wil het College verzoeken bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ook te pleiten voor het verlenen van ontheffing voor woningcorporaties bij de implementatie va de ATAD1.

4. Is het College bereid zo spoedig mogelijk bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties te pleiten voor het verlenen van ontheffing aan woningcorporaties bij de implementatie van ATAD1, al dan niet in gemeenschappelijk verband met RWS, Huurdersvereniging De Bevelanden, buur- of andere Zeeuwse gemeenten (en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten), al dan niet onder de vlag van de provincie Zeeland? Zo nee, waarom is het College niet bereid hiervoor te pleiten bij het ministerie?

Stok, de overkoepelde huurdersorganisatie in Utrecht, is de landelijke petitieactie ‘Huurder is geen pinautomaat’ gestart.[10][11] De reden hiervan is dat de ATAD uiteindelijk wordt opgebracht door de huurders in de vorm van een hogere huur. Huizenbezitters krijgen echter via de hypotheekrenteaftrek geld toe. Stok is van mening dat dit onrechtvaardig is en is daarom deze landelijke petitie begonnen, die gesteund wordt door de Woonbond.[12] Nieuw Goes zou graag zien dat RWS, indien zij niet mee gaan doen aan het verzoek aan het ministerie, deze petitie gaat ondertekenen.

5. Is het College bereid RWS te verzoeken deze landelijke petitie te ondertekenen, in het geval RWS geen medeondertekenaar wordt van de brief aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties? Zo nee, waarom is het College niet bereid om de RWS hierom te verzoeken?

Ik verzoek u vriendelijk om bovenstaande vragen schriftelijk te behandelen binnen de termijn die hiervoor is gesteld in het Reglement van Orde. Ik zie de beantwoording van de vragen met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Namens de fractie van Nieuw Goes,

Onno van de Velde

[1] Woonbond in ‘Huurwijzer, nummer 1, voorjaar 2019’

[2] https://www.huurdersraadtriada.nl/storage/app/media/uploaded-files/Brief%20ATAD_min.%20BZK_13-09-2018%20.pdf

[3] Woonbond in ‘Huurwijzer, nummer 1, voorjaar 2019’

[4] RWS: Algemene toelichting Huuraanpassing 2019

[5] https://www.aedes.nl/artikelen/klant-en-wonen/huurbeleid/huurprijsbeleid/huurders-en-woningcorporaties-stemmen-in-met-nieuw-sociaal-huurakkoord.html

[6] https://nl.inflation.eu/inflatiecijfers/nederland/historische-inflatie/cpi-inflatie-nederland-2019.aspx

[7] https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2019/03/29/snelle-uitwerking-sociaal-huurakkoord

[8] https://www.woonbond.nl/actie-huurverlaging-faq

[9] https://www.huurdersraadtriada.nl/storage/app/media/uploaded-files/Brief%20ATAD_min.%20BZK_13-09-2018%20.pdf

[10] http://stokachterdedeur.nl/wp-content/uploads/STOK-Website-Landelijke-petitie-oproep.pdf

[11] https://petities.nl/petitions/huurdersheffingen-de-wereld-uit-te-beginnen-met-de-atad?locale=nl

[12] Woonbond in ‘Huurwijzer, nummer 1, voorjaar 2019’