NG verzoekt college om heropening AZC niet door te laten gaan

25 oktober 2018

Geacht College, Hierbij schriftelijke vragen ex artikel 40 van het Reglement van Orde, n.a.v. de heropening van het asielzoekerscentrum (AZC) in Goes.

Toelichting Sinds de zomer is er een forse toename van het aantal mensen dat in Nederland asiel aanvraagt. Belangrijkere redenen voor de vraag naar extra opvanglocaties zouden echter zijn dat asielzoekers langer in de opvangcentra blijven. Dit zou het gevolg zijn van een langer durende asielprocedure dan verwacht en het gegeven dat statushouders nog in opvangcentra verblijven omdat zij nog geen woning hebben. Door deze ontwikkelingen is het COA op zoek naar nieuwe opvangplekken. Terwijl nog maar een paar maanden geleden het AZC in Goes dicht moest omdat het COA minder asielzoekers verwachtte. Het College van burgemeester en wethouders heeft 25 oktober bekend gemaakt in te stemmen met het verzoek van het COA om opnieuw opvang voor 300 asielzoekers te realiseren in het asielzoekerscentrum aan de Albert Plesmanweg in Goes. Dit besluit heeft bij de fractie van Nieuw Goes de nodige vragen opgeroepen.

Vragen De fractie van Nieuw Goes is zeer verbaasd over het feit dat het COA slechts een aantal maanden na het sluiten van het AZC wederom bij de gemeente Goes aanklopt voor het openen van een opvanglocatie. Zeker de redenen van deze plotselinge koerswijziging zijn opmerkelijk. Er vanuit gaande dat het COA ook enkele maanden geleden wist hoeveel asielzoekers er in Nederland waren, is het zeer opmerkelijk dat het COA nu een tekort aan opvangplekken ziet ontstaan. Van een instantie als het COA met alle aanwezige kennis over de traagheid van de Nederlandse asielprocedure mag toch verwacht worden dat zij in staat is om minimaal een aantal maanden vooruit te kijken en het aanbod aan opvanglocaties in voldoende mate af te stemmen op de vraag. De fractie van Nieuw Goes vindt de handelwijze van het COA zeer opmerkelijk en gebrekkig.

1. Deelt het College de mening van Nieuw Goes over de handelwijze van het COA en heeft het College dit ook mede gedeeld aan het COA? Zo nee, waarom vindt het College het niet opmerkelijk dat het COA in een paar maanden tijd 180 graden van koers verandert?

Het asielzoekerscentrum bestaat nu 7 jaar. Deze duur van 7 jaar was aanvankelijk niet eens voorzien, maar is tussentijds verlengd. Momenteel zijn er circa 60 locaties voor de opvang van asielzoekers verdeeld over circa 47 gemeenten in Nederland. Vanaf 1 januari 2018 telt Nederland 380 gemeenten, maar liefst 127 gemeenten hiervan hebben een hoger inwoneraantal dan Goes. Van deze 127 gemeenten hebben 46 gemeenten minimaal meer dan twee keer zoveel inwoners dan Goes. Nieuw Goes vindt dat de gemeente Goes de afgelopen 7 jaar meer dan genoeg heeft gedaan op het gebied van asielopvang en dat het tijd is om als gemeente een pas op de plaats te maken en volledig te focussen op de integratie van de bestaande nieuwkomers (statushouders). Het College stemt in met de heropening van het AZC ‘omdat er extra opvangplekken nodig zijn, Goes al lang bekend is met opvang en we in Goes een leeg AZC hebben’. Het College toont zich wederom een goede partner voor de belangenbehartiging van het COA.

2. Waarom zet het College het belang van het COA wederom voorop, in plaats van als gemeente Goes nu eens niet in te stemmen met een verzoek tot het realiseren van een opvanglocatie voor asielzoekers?

3. Waarom deelt het College de mening van Nieuw Goes niet dat de gemeente zich de afgelopen jaren meer dan genoeg heeft ingespannen ten behoeve van de opvang van asielzoekers en dat het nu tijd is om alle middelen op dit vlak in te zetten voor de al aanwezige nieuwkomers?

Het College deelt mee dat ‘’het de wens is van het College dat zoveel mogelijk mensen die in dit asielzoekerscentrum gehuisvest worden ook daadwerkelijk uitstromen in Zeeland. Met het COA hebben we daarover afgesproken dat zij inzetten op een locatie-samenstelling die bestaat uit gezinnen en statushouders die in onze provincie kunnen blijven wonen en werken’’. Tegelijkertijd vertelt het College echter dat ‘’het gaat om de opvang en begeleiding van asielzoekers met de nadruk op oriëntatie en inburgering: mensen die zich oriënteren op het verblijf in Nederland of de terugkeer naar het land van herkomst’’. En verder schrijft het College: ‘’In het AZC is plaats voor maximaal 300 asielzoekers. Naar verwachting wordt dit een afspiegeling van de instroom op dit moment.’’ In bovenstaand verhaal lijkt een tegenstrijdigheid aanwezig te zijn, want uit de cijfers blijkt dat veel asielzoekers van ‘de instroom van dit moment’ uit landen afkomstig zijn die door de Rijksoverheid als ‘veilige landen van herkomst’ zijn aangemerkt. Zo vormden in september 2018 mensen uit Albanië de op drie na grootste groep asielzoekers. In de top-10 van de meeste asielaanvragen naar herkomstland van de afgelopen 13 maanden (sep. t/m dec. 2017 en jan. t/m sep. 2018) staan Algerije en Marokko op de 5e respectievelijk 6e plek. Ook Algerije en Marokko zijn door de Rijksoverheid aangemerkt als veilig land. De mensen uit deze als veilig aangemerkte landen maken bijna geen kans op een verblijfsvergunning.

4. Worden in het asielzoekerscentrum in Goes nu wel of geen asielzoekers uit de veilige landen opgevangen, en hoe zeker is het College hiervan?

5. Indien er in het opnieuw te openen AZC inderdaad ook statushouders komen te wonen: worden deze statushouders dan meteen onderdeel van de taakstelling die de gemeente Goes opgelegd heeft gekregen? Wanneer deze statushouders tot de taakstelling worden gerekend: dan komen er minder/geen statushouders van buiten de gemeente naar Goes omdat in het AZC al een x aantal statushouders verblijven die (een deel van) de taakstelling voor de gemeente Goes vormen?

Het College schrijft verder dat ‘de opvang geldt voor de periode van begin november 2018 tot uiterlijk 19 november 2019’. ‘’Voor dit nieuwe verzoek maken de gemeente en het COA gebruik van de bestaande huur- en bestuursovereenkomst die nog geldig is tot 19 november 2019.’’ Zoals reeds vermeld is de termijn waarin asielopvang plaatsvond in het verleden al eens verlengd. Bovendien laat het huidige verzoek zien hoe onberekenbaar het COA is.

6. Kan het College toezeggen dat de asielopvang inderdaad niet langer zal duren dan tot uiterlijk 19 november 2019? Zo nee, waarom kan of wil het College dit niet toezeggen?

In het nieuwsbericht ‘Meer asielzoekers naar Nederland, COA zoekt opvangplekken’ wat gepubliceerd is op 17 oktober op www.nos.nl antwoordt Jan Willem Anholts van het COA op de vraag hoeveel plekken er nu nodig zijn dat: ‘de focus ligt op 5.000 plaatsen’. Het College schrijft dat ‘in het centrum aan de Albert Plesmanweg plaats is voor maximaal 300 asielzoekers’. Een simpele rekensom leert ons dat maar liefst 6% van de plaatsen die in Nederland nodig zijn, door Goes (kunnen) worden gefaciliteerd. Op 1 januari 2018 telde Nederland 17.181.084 inwoners, Goes op hetzelfde moment 37.636. Van de inwoners in Nederland is 0,2% woonachtig in de gemeente Goes. Deze verhouding van 0,2% versus 6% is buitensporig. Nieuw Goes vindt een aantal van 300 asielzoekers onevenredig veel voor onze gemeente.

7. Deelt het College de mening van Nieuw Goes dat 300 asielzoekers onevenredig veel is voor een kleine gemeente als Goes? Zo nee, waarom deelt het College deze mening niet?

Nieuw Goes zou graag zien dat het College het verzoek van het COA alsnog afwijst of in gesprek gaat met het COA om nieuwe afspraken te maken over het maximum aantal asielzoekers dat in Goes kan worden opgevangen. Gezien de daadwerkelijke verhoudingen zoals hierboven uitgerekend, is een aantal van maximaal 50 asielzoekers veel redelijker dan 300 asielzoekers.

8. Is het College bereid om het verzoek van het COA alsnog af te wijzen of opnieuw afspraken te gaan maken met het COA om het maximaal aantal asielzoekers dat in Goes gehuisvest kan worden flink naar beneden bij te stellen? Zo nee, waarom is het College hiertoe niet bereid?

9. Kan het College alvast een inschatting (op hoofdlijnen) geven van de financiële consequenties van de heropening van het AZC? We vragen dus om de te verwachten kosten, bijdragen vanuit het Rijk en het uiteindelijke saldo voor de gemeente Goes voor zover daar op het moment van beantwoording inzicht in kan worden gegeven. We vragen naar alle directe en indirecte kosten en bijdragen die gerelateerd zijn aan de heropening van het AZC. Graag zien wij dit in de beantwoording ook duidelijk naar voren komen. Indien er op het moment van beantwoording nog geen inzicht kan worden gegeven in de financiële consequenties, zouden wij graag in de beantwoording op deze vraag lezen wanneer er dan wel inzicht kan en zal worden gegeven op de vraag naar de financiële consequenties van dit besluit van het College.

Ik verzoek u vriendelijk om bovenstaande vragen schriftelijk te behandelen binnen de termijn die hiervoor is gesteld in het Reglement van Orde.

Met vriendelijke groet,

Namens de fractie van Nieuw Goes,

Onno van de Velde